In het voorjaar van 2010 ‘vierden’ dat we met z’n vieren 100 jaar oud waren geworden(42-38-12-8). En dat deden we met een korte reis naar Cairo en Luxor in Egypte. Piramides, tempels, de hectiek van Cairo, kameelrijden… Ja, Egypte is een fascinerend land!
Misverstanden – en in ganzenpas door de stad
1 mei – naar Cairo
Rond 21.30 uur landen we in wereldstad Caïro – het is hier een uur later dan in Nederland. Via internet hebben we een hostel geboekt en er staat al een chauffeur met een naambordje op ons te wachten. Ook op dit tijdstip is het een drukte van belang in deze miljoenenstad. Het verkeer – een bonte mix van luxe en oude/kapotte auto’s – is hectisch. Er wordt veel getoeterd en auto’s halen elkaar aan alle kanten in. Na 45 minuten staan we voor het gebouw waarin veel bedrijfjes en ook het hostel zijn gevestigd. Toevallig, op een bordje zien we dat het Isis-hotel in hetzelfde pand zit. Daar wilden we aanvankelijk naar toe, maar men reageerde niet op onze mails.
Als we op de 15e verdieping zijn, wordt het misverstand duidelijk. We staan nu dus bij Isis… waar men onze mails wel degelijk heeft ontvangen, onze reservering heeft genoteerd én een chauffeur naar het vliegveld gestuurd om ons op te halen. Jammer dat ze ons niet even hebben teruggemaild… Wij hebben daarom afgelopen week een ander hostel geboekt (en betaald) en afgesproken dat ze ons van het vliegveld zouden halen. Er staat daar dus nog een chauffeur met een bordje met onze naam te wachten. Het levert ons een heleboel discussie en gedoe op (ze willen ons niet laten gaan), maar uiteindelijk zijn we rond middernacht dan eindelijk in hostel Pharao’s Palace. Onze kamers zijn nog niet klaar, dus we mogen even wachten met een colaatje.
De kinderen willen graag naar bed, en wij ook. Na een half uur komt echter de aap uit de mouw: vanwege een gaslek is een van de kamers niet veilig en ze hebben dus geen plek voor ons. Maar natúúrlijk heeft de eigenaar een broer, ook met hostel, en daar zijn nog twee kamers vrij. Hebben we keuze? Nee, dus we gaan weer naar buiten met onze rugzakken en in ganzenpas achter een hotel-knul aan de stad door. Hij lijkt zelf niet te weten waar hij ons naar toe brengt, moet een paar keer de weg vragen, kan ons ook niet vertellen hoe ver het nog lopen is. Wonder boven wonder staan we om 1 uur voor de deur van Cairo’s Palace hostel en zijn er twee keurige kamers voor ons. Pfoe… wat een begin van onze reis. Snel naar bed!
‘Special price, you are my friend!’
2 mei – naar de piramides van Gizeh en Sakkara
Na een korte nachtrust worden we om 7.30 uur opgehaald om naar de piramides van Gizeh te gaan. Onze chauffeur voor vandaag luistert naar de naam Ahmed, is buitengewoon vriendelijk en heeft een keurig taxibusje, prima dus. Nu krijgen we Cairo bij daglicht te zien: het is nog hectischer dan gisteravond, leuk zo’n stad!
In Gizeh, aan de rand van Caïro, ligt het bekendste piramidecomplex van Egypte. Hier zijn de piramiden van Cheops, Chefren en Mykerinos en natuurlijk de sphynx. Ook zijn er een paar kleinere piramiden, grafkelders en tempels. Deze piramiden werden gebouwd tijdens de vierde dynastie (tussen ca. 2551 en 2472 v.Chr.) en zijn goed bewaard gebleven. De buitenste witte kalksteenlaag is grotendeels verdwenen; het materiaal werd gebruikt voor andere bouwwerken. Wat zijn ze indrukwekkend groot! Het is echt onvoorstelbaar dat ze zo lang geleden door mensenhanden zijn gemaakt.
Het is hier enorm toeristisch. De ‘perfecte’ plek dan ook voor vele verkopers van ansichtkaarten en prullaria. “Special price, you’re my friend!” Ook bieden veel mensen hun diensten als gids aan. Wij slenteren echter liever op eigen gelegenheid rond. Bij de piramide van Chefren gaan we ook naar binnen. De camera mag niet mee, die laten we op goed vertrouwen achter bij een Egyptenaar bij de ingang. Via een lange en lage gang komen we in een grafkamer uit, met daarin de sarcofaag waarin Chefren ooit lag.
Sakkara
Onze volgende bestemming is dodenstad Sakkara, een half uurtje rijden verderop. Het straatbeeld is een fascinerende mix van modern en traditioneel, van luxe en armoedig. Langs het kanaal dat we volgen ligt enorm veel afval. Veel palmbomen; dadelpalmen volgens chauffeur Ahmed. Sakkara een oase van rust. We laten ons rondleiden door een gids. Hij weet veel te vertellen en wijst ons op interessante details. We bekijken ondermeer de graftombe van de twee manicuren (ja, je leest het goed) van Djoser. Ook zijn slager heeft een eigen tombe. De schilderingen en beelden in de tombes laten hun dagelijkse leven zien, heel boeiend. Sakkara is echter vooral bekend vanwege de piramide van Djoser, de oudste piramide van het land, en in slechte staat. De mummy van Djoser lag trouwens niet in de piramide, maar er 28 meter onder.
Downtown Cairo
Aan het einde van de middag gaan we natuurlijk wel weer de stad in. Ons hostel zit midden in het centrum, we lopen dus zo de winkelstraten in. Daan krijgt veel aandacht van de Egyptenaren, zijn rossige haar valt blijkbaar op. Hij vindt dit – zeker in combinatie met het vele getoeter en de drukte op straat – helemaal niets, en we kunnen ons dat ook wel een beetje voorstellen. Gelukkig valt het eten wel in de smaak. Wijzelf genieten wel volop van de hectische bedrijvigheid in deze stad; zoveel mensen, geluiden, vervoermiddelen, winkels, kraampjes, dieren…
De grootste souk ter wereld
3 mei – naar de Citadel en Khan El-Khalili, vlucht naar Luxor
Eerst even wat vertellen over ons hostel. Het ligt op de derde verdieping van een groot ‘verzamelgebouw’, zoals we hier in Caïro veel zien. De lift is een verhaal apart. Als je deze wilt gebruiken, moet je eerst naar boven (of naar beneden, afhankelijk van waar je bent) gillen zodat de lift ‘klaar’ wordt gezet. De liftcabine hangt aan een enkele (en dunne…) kabel. In het Isis-hostel (waar we de eerste avond even waren), was dat trouwens een gewoon touw, het lijkt hier dus nog wel mee te vallen. De bewaker van het gebouw woont naast de lift – daar staat zijn bed, en treffen we hem vanochtend onder de dekens aan. Slaapt hij of ….? Pff, gelukkig, hij beweegt.
Toevluchtsoord
Vandaag gaan we met een gids (Husein) op stap. We rijden eerst naar de Citadel in het zuiden van de stad. De Citadel werd in de 12de eeuw in opdracht van heerser Saladin gebouwd als toevluchtsoord voor de stedelingen. Voor de bouw werden ondermeer stenen van de piramiden van Gizeh gebruikt. Vanaf de Citadel hebben we een prachtig uitzicht over het Islamitische deel van Caïro. De blikvanger van de Citadel is de Mohammed Ali moskee, de bekendste moskee van de stad. De moskee werd tussen 1830 en 1848 gebouwd in stijl van de Ottomaanse architectuur, ter nagedachtenis aan de oudste zoon van Mohammed Ali, en naar het voorbeeld van de Blauwe Moskee in Istanboel. We mogen ook naar binnen; het is enorm groot, met ondermeer prachtig beschilderde plafonds. Onze gids Husein weet veel over de historie en is een goede verteller, leuk. Op vrijdagen kunnen hier ongeveer 5000 moslims terecht, en daarmee schijnt het een nog heel bescheiden moskee te zijn.
In het militaire deel van de Citadel staan ondermeer kanonnen en vliegtuigen; die spreken bij de jongens wel tot de verbeelding. We nemen ook een kijkje in het verrassend interessante militair museum. Strijdwagens, antieke wapens, uniformen en schilderijen geven een kijkje in de – toch wel bloedige – geschiedenis van Egypte.
Overvolle steegjes
Vanmiddag struinen we over de Khan El-Khalili bazaar, de grootste souk ter wereld. Geweldig! Overvolle steegjes met kraampjes, winkeltjes en theehuizen. Kruiden, huisraad, goud en zilver, kleding, souvenirs, eten en drinken… je vindt hier echt alles wat je nodig (en vooral niet nodig) hebt. We zouden hier uren kunnen zitten en naar de mensen kijken, er is zoveel te zien. In het voorste deel zijn veel toeristen, maar amper 100 meter verder is geen toerist meer te bekennen. Veel leuker dus, wat ons betreft. Daan wil een anubis-beeldje kopen en vindt het afdingen helemaal leuk. Op een terrasje eten we lekkere Egyptische kofta.
Naar Luxor
Aan het einde van de middag vliegen we naar Luxor, en hoewel het niet ver is naar het vliegveld, moeten we voor de rit ernaar toe toch 1,5 uur uittrekken. En uiteindelijk zelfs nog wel meer: halverwege staan we met een kokende motor stil. Een modern taxibusje met airco biedt dus geen garantie voor een probleemloze rit. Geukkig rijden in Caïro heel veel taxi’s rond en zo zijn we toch nog op tijd op het vliegveld.
Met een klein toestel van EgyptAir vliegen we in een uur van Caïro naar Luxor, ruim 500 km zuidelijker. Binnen tien minuten na aankomst staan we al met onze bagage buiten, het gaat erg vlot. En de chauffeur die ons opwacht… ja, hij staat er echt voor ons en ja, hij is echt van het Nile Valley Hotel. Het hotel ligt aan de andere kant van de Nijl, er zijn niet zoveel bruggen, dus het is een rit van ruim een half uur. Wat een verschil met Caïro! Veel rustiger, groener, veel meer laagbouw. En véél warmer, dat belooft nog wat voor de komende dagen.
Rond 19 uur komen we aan in het hotel: het ziet er prima uit. Mooie kamers met airco en draadloos internet en er is een zwembad voor de warme middagen. Het restaurant is op het dak, met een mooi uitzicht over de Nijl en Luxor. Hier komen we de avond wel door!
Amenhotep III en Hatsjepsoet
4 mei – Luxor
Om de stad in te gaan, moeten we de Nijl oversteken. En dat gaat verbazingwekkend makkelijk. Er liggen vele tientallen bootjes om mensen naar de overkant te brengen. Als we het hotel uitlopen, komen al mannen naar ons toe om hun diensten aan te bieden. In Luxor hebben we op een terras afgesproken met Mirjam Kok, zij woont hier en heeft voor ons een aantal excursies geregeld.
We slenteren daarna een tijdje door Luxor. Het is een aardig stadje, heel anders dan Caïro. Hoewel ook hier veel toeristen zijn, straalt het veel meer rust uit. Zal ook wel door de warmte komen, het is hier zo’n 40 graden. Centraal in de stad ligt de tempel van Luxor. In het Oude Egypte was dit de belangrijkste tempel van het land, en met een lengte van bijna 250 meter is het een van de grootste. De tempel is opgericht door Amenhotep III, die de tempel bouwde op de restanten van een tempel die eerder door Hatsjepsoet was gebouwd.
Bananeneiland
Het is te warm om erg actief te zijn. We gaan dus weer terug naar het hotel voor een paar uurtjes zwembad. Aan het einde van de middag maken we een tocht met een felucca-zeilboot op de Nijl. Er is nauwelijks wind en dus zijn Said en Mohammed vooral druk met peddels en ‘duwbomen’. Hard werken voor de mannen. Bananeneiland ligt maar een klein stukje verderop, maar we hebben 2,5 uur nodig om er te komen. Maar het is wel mooi hier! IJsvogels, reigers, bijeneters en nog veel meer vogels. En een bijzondere mix van lokale vissersbootjes en grote cruiseschepen. Bananeneiland is een soort bananenbos, eigenlijk een bananenkwekerij. Leuk voor een wandelingetje, maar niet heel bijzonder. Inmiddels is het donker én er is wind, dus we kunnen zeilend terug naar de Luxor.
Warmte op de westoever
5 mei – Vallei der Koningen en de graven van de edelen
Al om 7 uur gaan we op stap – nu is het nog te doen met de warmte. Samen met Ibrahim – een Egyptenaar die goed Nederlans spreekt, fijn voor de kinderen – gaan we naar de westoever. De westelijke oever van de Nijl is de necropool van het vroegere Thebe. Een dag is veel te kort voor alle bezienswaardigheden; we kiezen drie uit.
Vallei der Koningen
Onze eerste bestemming is de Vallei der Koningen, de collectieve begraafplaats van farao’s uit het nieuwe rijk. In de rotsen zijn grafkelders uitgehouwen; er zijn inmiddels 63 ontdekt en geïdentificeerd, waarvan die van Toetanchamon uiteraard de bekendste is. Destijds werd voor deze desolate plek gekozen om te voorkomen dat grafrovers de graven zouden vinden. Er zijn steeds tien graven open, waarvan je er drie naar keuze mag bezoeken. Dit worden die van Ramses I, Ramses VI en Ramses IX, volgens Ibrahim de meest interessante. De graven bestaan uit een gang met aan het einde de grafkamer. Ook zijn er nog kleinere ruimten waar kostbaarheden stonden. Het is prachtig en indrukwekkend! Veel hiërochliefen en mooie schilderingen, waar Ibrahim veel over kan vertellen. Helaas mogen we in de hele vallei geen foto’s maken.
Graven van de edelen
Zo druk als het was in de Vallei der Koningen, zo rustig is het bij de graven van de edelen. En dat terwijl ze minstens zo interessant zijn. De graven hier zijn niet ondergronds, maar in kleine bouwwerken. Voorin is een soort hal en daarachter ligt de grafkamer. De schilderingen hebben vooral betrekking op het dagelijkse leven en verschillen daarmee van de koningsgraven. Ook zijn er mooie reliëfs en standbeelden. Daan is druk in de weer met het ‘ontcijferen’ van de hiërogliefen; we hebben gisteren een boekje gekocht, en dat valt in de smaak. In de graven zelf mogen we geen foto’s maken, jammer.
Medinet Haboe
Tegen de tijd dat we bij Medinet Haboe aankomen, is het kwik alweer tot een graad of 40 gestegen, pff. Maar het is echt prachtig en indrukwekkend! Medinet Haboe is vooral bekend door de tempel van Ramses III. Deze wordt ook wel ‘kasteel van miljoenen jaren’ genoemd: een tempel die diende voor de cultus van de farao en de god Amon. Hij wordt beschouwd als een van de best bewaarde Egyptische tempels.
Natuurlijk stoppen we op de terugweg nog even bij de Kolossen van Memnon; twee standbeelden van farao Amenhotep III. Ze zijn zo’n 20 meter hoog en ruim 3400 jaar geleden gemaakt van kwartsiet.
Ritje op een kameel
De heetste uren van de dag brengen we door bij het zwembad van het hotel. Aan het begin van de avond gaan we kameel rijden. Tja, wat zullen we ervan zeggen… Je moet dat natuurlijk gewoon gedaan hebben als je hier bent. Maar het voelt wel aan als een érg toeristisch VVV-uitje. We vertrekken vanaf ons hotel en rijden een uurtje langs de rand van Luxor. Daarna eten we lekker in het restaurant van het hotel. Als we naar bed gaan, is het nog steeds 30 graden.
Strijdwagen van Toetanchamon
6 mei – Luxor
We steken weer met een bootje naar Luxor. Via de suq wandelen we naar het museum van Luxor. Het is een vrij klein, maar goed verzorgd en overzichtelijk museum. Volgens de boekjes is dit het mooiste museum van het land, en dat geloven we direct. Het is echt de moeite waard, ook voor de jongens. Er zijn vooral grafvoorwerpen, zoals beelden, canopen en een strijdwagen van Toetanchamon, en een aantal mummies. En airco, érg prettig. Met een caleche terug naar de plek waar de boten naar de overkant van de Nijl gaan. Een caleche is een paardenkoets, het typische toeristen-vervoermiddel hier in Luxor.
Het is inmiddels alweer ruin 40 graden, dus tijd voor een paar uurtjes zwembad. Je moet hier niet teveel plannen op een dag… Vanavond gaan we op bezoek bij een Egyptische familie in een dorpje vlakbij Luxor (geregeld door Miriam Kok). We worden ontvangen in een soort gastenruimte, waar we een drankje krijgen en een klein schattig jongetje onze aandacht zoekt. Van de heer des huizes – die zich later meldt – begrijpen we dat het een neefje is. Wie verder in het huis wonen, blijft een beetje onduidelijk. Ook lopen en kruipen er wat kinderen rond. We hebben geen idee wat we allemaal eten (we herkennen augurken, aubergines, kip en rijst) maar het smaakt prima!
We sluiten de avond af met een bezoekje aan Luxor Tempel ‘by night’. Het complex is verlicht met kunstlicht en ziet er prachtig uit. En goede keuze om hier nogmaals naar toe te gaan!
Grootste religieuze bouwwerk ter wereld
7 mei – Karnak, terug naar Cairo
Met een ander Nederlands gezin uit het hotel gaan we vanochtend naar het tempelcomplex van Karnak. Karnak ligt net buiten Luxor en we kunnen ons met een bootje laten afzetten. De tempel is het grootste religieuze bouwwerk ter wereld. De bouw begon in het Middenrijk (1600 v. Chr) en 30 farao’s op rij waren bij de bouw betrokken. Karnak is overweldigend. Het is onvoorstelbaar groot, je zou hier een aantal dagen kunnen doorbrengen. Het is bijna onbegonnen werk om hier doelgericht rond te lopen en alle achtergrondinformatie in je op te nemen. Dat doen we dan ook niet. We nemen geen gids, maar lopen van schaduwplekje naar schaduwplekje en genieten gewoon van de vele beelden, gebouwen, pilaren, schilderingen, sphynxen…
Rond het middaguur gaan we terug naar het hotel; het is wederom ruim 40 graden en het zwembad lonkt. Met deze warmte moet je de plannen en ambities echt naar beneden bijstellen. Een paar uurtjes relaxen dus, spullen inpakken en hapje eten. Aan het einde van de middag gaan we met een taxi naar het vliegveld van Luxor. Vandaag vliegen we alweer terug naar Cairo, daar overnachten we en dan morgenochtend naar Amsterdam.
Egyptische koekjes
8 mei – terugreis
Na een overvloedig ontbijtbuffet gaan we om 8.30 uur met de shuttlebus naar het vliegveld. Het inchecken gaat lekker snel, zodat we nog ruim de tijd hebben om onze laatste Egyptische ponden om te ruilen. In lekkere Egyptische koekjes wel te verstaan, en nog wat laatste souvenirtjes.
Na bijna 5 uur vliegen staan we weer op Nederlandse bodem. Het zit er weer op… We zijn maar een week weggeweest, maar we hebben ontzettend veel gedaan en gezien. Het was een mooie reis!